Geografia

Geografia miasta Rydułtowy

Położenie geograficzne

W południowo-zachodniej części Wyżyny Śląskiej na Płaskowyżu Rybnickim leżą Rydułtowy. Najwyższy punkt owego Płaskowyżu znajduje się w rejonie wieży ciśnień, na granicy administracyjnej miasta. Ma on wysokość 311 metrów n.p.m. Geograficznie miasto znajduje się na południku 18°26’E i równoleżniku 50°04’N i graniczy z takimi miastami jak Rybnik, Radlin, Pszów, oraz gminą Kornowac i Gaszowice. Miasto znajduje się w strefie nadgranicznej Czech.

Budowa geologiczna, gleby

Rzeźba terenu Rydułtów jest urozmaicona dzięki działaniu dwóch czynników: lodowca i wód płynących. W budowie geologicznej znajdują się warstwy karbońskie z licznymi pokładami węgla oraz warstwy czwartorzędowe obfitujące w piaski, gliny, żwiry, mady rzeczne i namuły. W północno-wschodniej części miasta znajdują się złoża piaszczysto-żwirowe, w południowo-wschodniej eksploatowane są złoża gliny. W pobliżu ulicy Skalnej znajduje się objęte ochroną prawną (Uchwała Rady Miasta Rydułtowy z dnia 26 kwietnia 1994 r.) Stanowisko Przyrody Nieożywionej „Skałka” Stanowisko to jest Wychodnią piaskowców karbońskich, należących do warstw porębskich.

Klimat i warunki klimatyczno-glebowe

Miasto znajduje się na pograniczu dwóch regionów klimatycznych: Śląsko-Wielkopolskiego i Nizinnego-Podkarpackiego i charakteryzuje się umiarkowanym klimatem. Występujące tu wiatry pochodzą głównie z kierunków południowo-zachodnich i północno-zachodnich. Najchłodniejszym miesiącem zimy jest styczeń, najcielpejszym zaś lipiec. Średnie temperatury wynoszą odpowiednio -2 i +17 stopni Celsjusza. W ciągu roku przypada 90 dni, w których temperatura spada poniżej zera. Temperatury powyżej 15 stopni występują tu 100 dni w ciągu roku. W styczniu spada średnio około 50 mm opadów, a w lipcu 100 mm, średni roczny opad wynosi zaś około 750 mm-800 mm. Przez 55-60 dni w roku w Rydułtowach utrzymuje się pokrywa śniegu.
Bielice właściwe występujące w północnej oraz bielice pyłowe w południowej części miasta rozwinęły się na utworach polodowcowych. Gleby te zaliczamy są do III i IV klasy jakości. Na gruntach ornych znajdujących się w granicach administracyjnych Rydułtów występują gleby bielicowe, pseudobielicowe oraz gleby brunatne kwaśne.

Hydrologia, wody, rzeki

Południowo-zachodnia część miasta Rydułtowy położona jest na obszarze zasobnym w wodę (znajdującym się w dolinie rzeki Odry). W północno-wschodniej części obszary zasobne w wodę występują w znikomej ilości. Cieki wodne i stawy (Machnikowiec, Zawalisko) powstały tu w wyniku prowadzonej eksploatacji węgla. Przez miasto płynie silnie zanieczyszczony potok Nacyna, który jest lewym dopływem rzeki Rudy. Biegną tu także wododziały II rzędu: rzeka Sumina oraz III rzędu: Nacyna i mający tu swoje źródło potok Gzel, znajdują się tu również Rów Rydułtowski i potok z Polesia.

Flora i fauna, roślinność i zwierzęta

Miasto posiada 964 ha (64% powierzchni miasta) gruntów ornych oraz 38 ha (2%) gruntów leśnych. Zieleń leśna, zieleń urządzona i sady zajmują ogólem 75 ha (5%). Niedaleko ulicy Raciborskiej znajduje się największy w Rydułtowach las mieszany. Północna część miasta od ul. Raciborskiej w kierunku na Czernicę, Piece i Jejkowice ze względu na swe walory przyrodnicze przynależy do otuliny Parku Krajobrazowego Cysterskich Kompozycji Krajobrazowych Rud Wielkich (Zarządzenie nr 18/93, Wojewody Katowickiego z dnia 23 listopada 1993 r). W Rydułtowach występują chronione gatunki roślin: skrzyp olbrzymi i wierzby o obwodach 4.2 i 5.2m. Gnieździ się tu około 100-110 gatunków ptaków lęgowych (stanowi to 50% wszystkich gatunków ptaków występujących w Polsce).

Struktura powierzchni

Powierzchnia miasta to obszar 15 km2 (5,23% powierzchni powiatu).